Hổm rày, mình đang "sướng" với việc phối hợp dẫn khí vào bài Thái cực quyền. "Dẫn khí" là trọng tâm của môn Thái cực quyền nhưng mãi sau hơn một năm kể từ ngày nhập môn, mình mới thật sự thấu hiểu điều đó. Thái cực quyền trong tiếng Anh gọi là Tai chi chuan. Chữ "Chi" là phiên của tiếng Hoa có nghĩa là Khí. Gọi theo tiếng Nhật là "Ki". Vì vậy, luyện Thái cực quyền mà không luyện khí thì chưa phải.
Mình phải mất một thời gian khá dài mới hiểu đuợc điều đó. Xem như ngày, tháng, năm của việc đạt tới chữ "Ngộ" này có thể được ghi lại như một thời khắc đáng nhớ. Thời khắc của lĩnh hội, cho dù mới ở mặt ý thức.
Cách đây hơn một năm, mình bị thu hút trước sự uyển chuyển và mạnh mẽ của một nữ huấn luyện viên Thái cực khi cô này đi quyền nên đã mạnh dạn xin cô giáo cho nhập môn. Cô giáo nhìn mình từ đầu xuống chân và phán , trông mình yếu như một con ốc sên. Cô đề nghị mình luyện trước bài Thái cực khí công để lấy lại sức khỏe mới mong đủ nội công học quyền. Hồi đó, những năm tháng dằng dặc trực khuya liên tục và chí mạng, nhiều lúc căng thẳng và thuờng xuyên ngồi lì trước máy tính đã mang tới cho mình bao nhiêu chứng bệnh sinh ra từ khí trệ. Nhân nói tới "Khí trệ", các bác sĩ đông y rất hay nhắc tới cụm từ này nhưng hồi chưa tập Tai chi chuan, mình hiểu lầm "khí" là một dạng thể nằm trong ổ bụng. Vì ít vận động chân tay, dạng thể đó bị "ứ" trong bụng và được gọi là "khí trệ". Hồi đó, mình ngây ngô quá !
Không biết bây giờ mình đã bớt ngây ngô tới đâu, nhưng có một điều ít nhất mình hiểu ra, khí không chỉ có thể "trệ trong bụng" mà đó là cả một vòng tròn đình công trong cơ thể. Những đường kinh lạc giăng khắp các chi trong cơ thể thành từng bó. Khí là một cái gì đó người thường khó hiểu nhưng những kẻ luyện khí trong
Thái cực quyền, chẳng hạn, có thể cảm nhận được. Khí chạy theo các đường kinh lạc. Nếu nó đuợc thông suốt , không bị "tắt đường" ở đâu , cơ thể sẽ OK. Còn nếu khí nghẽn đâu đó, vấn đề sẽ nảy sinh, từ nhỏ tới trầm trọng.
Sự màu nhiệm bắt đầu hiện ra khi mình dùng ý dẫn khí đi vào cơ thể ở ngả huyệt Bách hội rồi dẫn dọc theo cột sống tới chí Đan điền. Ấy là lúc hít hơi vào. Còn khi thở ra, luỡi đặt bên trong chân răng hàm trên sẽ giúp hai mạch Nhâm - Đốc khép lại dẫn khí thành một vòng tuần hòan.
Khi mình từ giả cô giáo đầu để bái sư một người khác, cô giáo thứ hai đã dạy mình vài bài quyền. Cô giáo người dẻo, chí tập cao, đi quyền trông bắt mắt, nhưng đám học trò cô chỉ gọi là tàm tạm. Trong thời gian đó, có vài cao thủ từ lò Trần Gia của huấn luyện viên - đại kiện tướng Tống Hòang Lân sang giao lưu với câu lạc bộ của mình. Nhìn họ đi quyền, mình sững người. Không phải cái kiểu múa tay chân như câu lạc bộ mình đang tham gia. Những chiêu thức họ phát ra nhẹ nhàng nhưng đầy kình lực. Cái tính thich giao du của người làm báo giúp ích mình thấy rõ. Chẳng cần phải mất thời gian, mình đánh bạn với họ.
Những người bạn đi trước trong môn Thái cực này dạy cho mình cách trạm trang, một lọai thiền đứng, ta vừa đứng ôm cầu vừa hít thở sâu - Đan điền - Nhâm, Đốc. Họ cho biết theo cách đó, ta có thể luyện nội công. Thế là mình làm theo, nhưng lúc đầu cũng chưa rõ gì nhiều.
Phải mất nhiều tháng. Bây giò, mình hiểu. Phàm làm việc gì cũng vậy, ta phải đi từng bước. Từ từ sẽ bước vào sâu, thâm nhập vào thế giới bên trong. Bước đầu tiên, ta có thể còn ở rất xa trung tâm nhưng nếu không có bước đầu, sẽ không có những bước tiếp theo. Từ độ tập trạm trang mà chưa hiểu rõ việc đó để làm gì, mình đã học vài bài quyền.Đầu tiên, mình cố học thuộc chiêu thức. Lúc mới thuộc, đánh rất thích, nhưng lâu ngày mà cứ mỗi vài bài đánh đi đánh lại, mình thấy nhàm. Nếu không vì sức khỏe, ắt mình buông từ lâu.
Cũng như sách, mua về khá nhiều nhưng lúc đầu chỉ tìm đọc những gì dễ hiểu. Gần đây, mình bóc lên cuốn Thái cực quyền tòan tập mua về đã lâu và đọc các trang về Triền - Ty , nói về vận kình bằng cách xoắn . Và rồi, ở đó, tác giả lại nhắc đến Khí. Triền - Ty, vặn xoắn để phóng khí, phát kình. Mà muốn phóng khí - phát kình, phải hít thở đúng. Nếu cứ hít thở như vậy, dùng ý dẫn khí như vậy, lâu ngày dày tháng, khí sẽ nhập vào xuơng cốt.
Vậy là , tự mình nghĩ ra, mình phải đưa việc dẫn khí vào tận bài quyền chứ không chỉ luyện nó khi trạm trang. Có nghĩa là, mình phải tự tìm ra khi nào hít và lúc nào thở ra cho đúng trong lúc đi quyền. Việc này rất quan trọng. Bởi việc phóng khí dường như chỉ thích hợp khi ta vươn tay ra. Còn khi thu nạp khí từ đỉnh đầu xuống huyệt Đan điền, động tác thích hợp nhất là lúc ta ôm bão cầu.
Vậy rồi, việc lạ xảy ra : ở một số động tác mình nghĩ đúng cách phối hít thở , tay mình đã tự đi. Nói đúng hơn, mình chỉ cử động rất nhẹ tay phải là tòan bộ cánh tay phải của mình tự động bơi đi đúng hướng và tay trái cũng tự động vòng vào ! Mình như múon reo lên truớc phát hiện này. Mấy ngày nay, mình luyện Thái cực không đơn thuần chỉ là "đi cho đúng bài" nữa. Bây giờ, mình không lấy việc đó làm quan trọng nữa. Mình chỉ lấy làm quan trọng việc "hít thở sao cho đúng ở mỗi động tác". Kết quả là lắm lúc khí nâng tay chân mình nhẹ bẩng. Rồi các khớp ngón tay bị cứng của mình do biến chứng Rubella hồi giữa năm nay đang dần mềm lại, nhờ được chữa trị bằng Khí của chính mình!
Hỡi các quý ngài đã để lại cho hậu thế môn võ Thái cực đáng giá, cũng như nhiều môn võ nổi tiếng khác của phương đông, bây giờ mình hiểu nhờ đâu, các ngài có thể sáng tác được những bài quyền hay như thế rồi ! Nhờ KHÍ !
