Tôi tin trong những người Sài
Gòn đã sống qua ngày 30-4 có rất rất nhiều người còn lưu giữ trong ký ức một
vài hình ảnh của những ngày cách nay 38 năm.
Đêm 29, cả nhà tôi leo lên
sân thượng một khu chung cư trong quận 5, nhìn về hướng quận 1. Ở nơi đó, trên
bầu trời đêm nổi bật nhiều ánh lửa sáng lóe. Mẹ tôi lẩm bẩm :”Đánh nhau !”, nét
mặt đầy lo lắng. Những ngày trước đó, chúng tôi đã đóng sẵn ba lô quần áo. Cả
chiếc cặp đi học bằng da khá lớn của anh
em tôi cũng được trưng dụng làm túi đựng đồ “chạy loạn”. Chúng tôi mặc
đồ tây đi ngủ “để có gì là chạy”.
May là nơi chúng tôi ở đã
“không có gì”.
Trưa ngày 30-4, khoảng 11g 20,
tôi chụp cái thau nhỏ để đi mua đá lạnh. Khu nhà tôi ở khi xưa rất nóng nên vào
giờ cơm, chúng tôi có thói quen đi mua đá về để “ăn cơm cho ngon hơn”. Tôi luôn
lãnh nhiệm vụ đó. Trưa đó, tôi nói với mẹ “Con đi mua nước đá đây !”. Hình như
tôi thoáng thấy vẻ mặt ngần ngừ của mẹ, nhưng người còn chưa kịp nói gì, tôi đã
chạy ào xuống đường.
Trước hẻm nhà tôi, người ta
đã đóng hai cánh cổng lớn lại. Ngày xưa, đó là dấu hiệu của “an ninh cần siết
chặt”. Theo trí nhớ nhỏ nhoi của tôi, mỗi đêm cứ đến giờ thiết quân luật, người
ta lại đóng cổng hẻm. Vào ngày 30-4-1975, cánh cổng hẻm tôi đã được đóng suốt
từ buổi sáng. Muốn mua đá lạnh, tôi phải ra khỏi hẻm, quẹo trái, bỏ căn đầu bán
hủ tíu mì để tới căn thứ hai là “pô đá”. Cổng đóng nhưng tôi cứ săm săm đi tới
và lách người nhẹ nhàng qua khe hở hai bên cổng. Tôi thầm nghĩ :”Phân công cho
mình mua đá là quá hợp lý ! Gặp người nào to lớn hơn, ắt là phải xách thau
không đi về rồi ! ”.
Tôi hơi ngạc nhiên vì pô đá
vẫn hoạt động. Và trong lúc chú chủ pô đang chặt đá cho tôi, tôi nghe qua loa
phóng thanh đầu hẻm lời kêu gọi bỏ súng đầu hàng của tướng Nguyễn Hữu Hạnh. Tôi ghi nhận thời gian xảy ra sự kiện ấy là
11g30. Tôi nhận lại thau đá và thấy chú chủ đã bán nhiều hơn bình thường. Theo
đường cũ, tôi mang đá lạnh về cho gia đình.
Chiều đó, khoảng 16 giờ, gia
đình tôi cùng gia đình người hàng xóm là cố nghệ sĩ Nguyên Hạnh tràn ra đứng ở
ban công nhìn về phía đường cái. Chúng tôi thấy chóp những chiếc xe tăng đang
ùn ùn lăn bánh ngang qua. Người lớn nhìn với ngổn ngang ý nghĩ của người lớn.
Con nít nhìn với chút hoang mang khi lần
đầu trông thấy những hiện tượng lạ. Sau
này, khi tôi kể mình đã nhìn thấy xe
tăng ngày hôm ấy, một số người bạn Pháp nhìn tôi … “đầy hâm mộ” như thể tôi là
một chứng nhân lịch sử vĩ đại nào vậy !
Tôi có thể ghi một câu kết. Nhưng cuộc đời của mỗi người là
những câu chuyện khác nhau. Có những câu chuyện nằm ngoài tầm kiểm soát, chỉ có
thể trôi lăn tăn trên những dòng ba chấm (…) mà thôi.
